Sirküler 2021 - 055
Taşınmazların ve Amortismana Tabi Diğer İktisadi Kıymetlerin Yeniden Değerlemesine İlişkin Olarak 7326 Sayılı Kanun ile Yapılan Düzenlemeler
Bilindiği üzere vergi ve diğer borçların yapılandırılması , matrah artırımı , kayıtların düzeltilmesi kapsamında düzenlemelerin yapıldığı 7326 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” 9 Haziran 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Diğer taraftan söz konusu Kanun’un 11. maddesiyle Vergi Usul Kanunu’nun geçici 31. maddesine eklenen yeni bir fıkra hükmü ile aktife kayıtlı taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin yeniden değerlemeye tabi tutulmasına ilişkin de yeni düzenleme yapılmıştır.
Bu düzenleme ile şirketlerin aktifinde yer alan taşınmazların yanında diğer amortismana tabi iktisadi kıymetlerin de Kanun’da belirtilen hükümler çerçevesinde değerlemeye tabi tutularak yeniden değerlenerek kayıtlara alınmasına imkan verilmiştir. Ayrıca daha önceki düzenlemede %5 olan vergi oranı %2’ye düşürülmüştür. Bu bağlamda aktifinde önceki yıllardan kalma değerli varlıkları olan şirketlere bilançolarını düzeltmek için de bir fırsat sağlanmış olmaktadır.
Yeniden Değerleme Yapabilecek Mükellefler ve Kapsamı
Yapılan düzenlemeye göre; Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları, münhasıran sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler ile bu Kanunun 215 inci maddesi uyarınca kendilerine kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler hariç) 9 Haziran 2021 tarihi itibarıyla aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazları ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini (sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetler hariç) 31 Aralık 2021 tarihine kadar yeniden değerleyebileceklerdir.
Yeniden değerleme neticesinde taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin değerinde meydana gelecek değer artışı, yeniden değerlemeye tabi tutulan bu kıymetlerin her birine isabet eden değer artışları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilecektir.
Ayrıca Yapılan yeniden değerleme sonucunda pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında vergi hesaplanması ve yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilecektir. İlk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenecektir. Bu kapsamda ödenen vergi; gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edilmeyecek, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilemeyecektir.
Kullanılacak Yeniden Değerleme Oranı;
- En son bilançoda yer alan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler ve bunların amortismanları için, ve bunların amortismanları için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin yani Mayıs 2021 ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, söz konusu bilançonun ait olduğu tarihi takip eden aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran,
- En son bilanço tarihinden sonra iktisap edilen taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler ile bunların amortismanları için n, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin yani Mayıs 2021 ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, taşınmazın iktisap edildiği ayı izleyen aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran,
- Bu madde kapsamında daha önce yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazlar için bu fıkra uyarınca yapılacak değerlemede ise, 2021 Mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, 2018 yılı Mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran,
dikkate alınılacaktır. Bu bent uyarınca dikkate alınacak Yİ-ÜFE ibaresi; Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği 01.01.2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) değerlerini, 01.01.2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) değerlerini ifade etmektedir.
Taşınmaz yada İktisadi Kıymetler Üzerinden Ayrılacak Amortisman ve Satışı
Taşınmazların ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin yeniden değerlemeye tabi tutulması halinde; söz konusu değerler için amortisman yapılan yeniden değerleme sonrasında bulunan yeni değerleri üzerinden ayrılmaya devam edilecektir.
Yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde, pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışları, kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır. Diğer taraftan değer artışı tutarının sermayeye ilave edilmesi mümkündür. Bunun dışında söz konusu fonun herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen kısmı, bu işlemin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.
Saygılarımızla